“ตากระตุก”แค่ดวงไม่ดี ? หรือเป็นสัญญาณเตือนต้องรีบพบแพทย์

     “ตากระตุก” อาจดูเป็นเรื่องเล็กที่หลายคนมองว่าเป็นเพียงความเชื่อเรื่องโชคลาง หรือผลจากการพักผ่อนไม่เพียงพอ แต่รู้หรือไม่ว่า… อาการนี้อาจเป็นสัญญาณเริ่มต้นของปัญหาสุขภาพบางอย่างที่ไม่ควรมองข้าม 

ตากระตุก คืออะไร?

     ตากระตุก (Eyelid Twitching) คือ ภาวะที่กล้ามเนื้อบริเวณเปลือกตาหดตัวผิดปกติ ซึ่งสามารถเกิดได้ทั้งที่เปลือกตาบนและล่าง โดยทั่วไปมักไม่รุนแรง และอาการมักเป็นแค่ชั่วคราว แต่ในบางกรณีอาจส่งผลกระทบต่อการมองเห็น เช่น ตาปิด ลืมตาไม่ขึ้น ซึ่งควรเข้ารับการตรวจเพื่อหาสาเหตุที่แน่ชัด 

สาเหตุของอาการ “ตากระตุก”

     อาการตากระตุกอาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ โดยมักเกิดขึ้นจากปัจจัยที่กระตุ้นให้เกิดอาการ ดังนี้ 

• พักผ่อนไม่เพียงพอ 

• ความเครียดสะสม 

• ความวิตกกังวล 

• อาการตาล้า หรือใช้สายตามากเกินไป 

• แสงสว่าง แสงจ้า 

• เกิดการระคายเคืองที่เปลือกตาด้านใน 

• ดื่มกาแฟหรือเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนมากเกินไป 

• การดื่มแอลกอฮอล์ 

• การสูบบุหรี่ 

• ลมหรือมลพิษทางอากาศ 

• ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด 

• การขาดวิตามิน แร่ธาตุ และสารอาหารบางชนิด 

• โรคทางระบบประสาท 
  

ตากระตุกหายได้เองไหม อาการแบบไหนควรพบแพทย์

     โดยทั่วไปอาการตากระตุกที่เกิดขึ้นเป็นครั้งคราวและไม่รุนแรง อาจดีขึ้นเมื่อพักผ่อนเพียงพอ แต่ถ้าคุณมีอาการเหล่านี้ ควรรีบพบจักษุแพทย์โดยเร็วที่สุด เพื่อรับการวินิจฉัยและรับการรักษาที่เหมาะสม 

• มีอาการตากระตุกติดต่อกันนาน 1-2 สัปดาห์ 

• มีอาการกระตุกแรงจนเปลือกตาปิดลงมาเอง โดยไม่สามารถควบคุมได้ ทำให้รบกวนการมองเห็น 

• มีอาการปวดตา ตาแดง ตาพร่ามัว หรือมีสารคัดหลั่งไหลออกมาจากดวงตา 

• มีกล้ามเนื้อใบหน้ากระตุกร่วมด้วย 

ตากระตุก…อาจไม่ใช่แค่พักผ่อนไม่พอ แต่อาจบอกถึงโรคอื่นได้

     หากอาการตากระตุกเกิดขึ้นบ่อยครั้ง หรือมีอาการรุนแรงเพิ่มขึ้น อาจเป็นสัญญาณของโรคต่างๆ อาทิเช่น 

• โรคกล้ามเนื้อบิดเกร็ง (Dystonia) 

• โรคทูเร็ตต์ (Tourette’s Disorder) 

• โรคอัมพาตใบหน้า (Bell’s Palsy) 

• โรคกล้ามเนื้อใบหน้าบิดเกร็ง (Facial Dystonia) 

• โรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง (Multiple Sclerosis) 

• โรคพาร์กินสัน (Parkinson’s disease) 

การวินิจฉัยอาการตากระตุก

     เมื่อเข้าพบแพทย์ แพทย์จะสอบถามประวัติอาการและพฤติกรรมสุขภาพ เพื่อประเมินอาการเบื้องต้น เช่น 

• ระยะเวลาที่มีอาการ 

• ความถี่ของการกระตุก 

• อาการร่วมอื่น เช่น กล้ามเนื้อใบหน้ากระตุก มุมปากกระตุก หรือการมองเห็นผิดปกติ 

• การใช้สายตา ความเครียด การนอนหลับ และการดื่มคาเฟอีน 

     หากมีความจำเป็นแพทย์อาจแนะนำให้ทำการตรวจเพิ่มเติม เพื่อวินิจฉัยอาการได้อย่างแม่นยำ เช่น 

• ตรวจสุขภาพตา โดยจักษุแพทย์ 

• ตรวจระดับเกลือแร่และวิตามินในเลือด 

• ตรวจคลื่นไฟฟ้ากล้ามเนื้อ (EMG) 

• ตรวจสมองด้วย MRI หรือ CT Scan หากสงสัยโรคทางระบบประสาท 

ตากระตุก รักษาได้ อย่าปล่อยไว้จนกลายเป็นเรื่องใหญ่

     หากมีอาการตากระตุกและดูแลตัวเองเบื้องต้นแล้วอาการไม่ดีขึ้น ควรรีบพบแพทย์เพื่อรับการรักษาที่เหมาะสม ซึ่งแพทย์จะพิจารณาการรักษาตามอาการ ความรุนแรง และดุลยพินิจทางการแพทย์ 

• การรักษาด้วยการใช้ยา ตามคำแนะนำของแพทย์ 

ช่วยบรรเทาอาการและหยุดอาการตากระตุกชั่วคราว เช่น ยาลอราซีแพม (Lorazepam) ยาไตรเฮกซีเฟนิดิล (Trihexyphenidyl) และยาโคลนาซีแพม (Clonazepam)  

• การฉีดโปรแกรม Botulinum Toxin หรือ Botox 

แพทย์จะฉีดโบท็อกซ์ลงบริเวณกล้ามเนื้อรอบดวงตาที่มีอาการกระตุก เพื่อให้กล้ามเนื้อคลายตัวชั่วคราว ไม่สามารถหดเกร็งตัวได้ และช่วยป้องกันไม่ให้เส้นประสาทส่งสัญญาณไปที่กล้ามเนื้อทำให้เกิดการกระตุก แต่อย่างไรก็ตามผลของโบท็อกซ์จะอยู่ได้เพียง 3-6 เดือน และอาจต้องกลับมาฉีดซ้ำหากอาการกลับมาเป็นอีก 

• การผ่าตัด 

ในกรณีที่มีอาการรุนแรง และไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยวิธีอื่นๆ แพทย์อาจพิจารณาทำการผ่าตัดกำจัดกล้ามเนื้อที่ทำงานหนักเกินไปบางส่วนรอบเปลือกตา เพื่อบรรเทาอาการกระตุกอย่างถาวร 

การดูแลตัวเองไม่ให้เกิดอาการตากระตุก

     การดูแลและป้องกันอาการตากระตุกสามารถทำได้โดยการหลีกเลี่ยงปัจจัยกระตุ้นที่ทำให้เกิดการเกร็งของกล้ามเนื้อบริเวณเปลือกตา ดังนี้ 

• นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ 

• ควรพักสายตาทุก 20 นาที เมื่อต้องทำงานหน้าจอ 

• หลีกเลี่ยงการใช้สายตาในที่มืด หรือแสงจ้าเกินไป 

• ทำกิจกรรมที่ช่วยผ่อนคลายความเครียด เช่น โยคะ ออกกำลังกาย 

• ลดการดื่มเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน เช่น ชา กาแฟ และงดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ 

• งดการสูบบุหรี่ 

• ประคบร้อนรอบดวงตาเบา ๆ เป็นเวลา 5-10 นาที 

• หากเกิดอาการตาแห้งหรือระคายเคือง สามารถใช้น้ำตาเทียมเพื่อบรรเทาอาการได้ 

สรุป

     แม้ว่าอาการตากระตุกจะเป็นภาวะที่ไม่รุนแรง และหายได้เอง แต่หากเกิดบ่อยขึ้น รุนแรงขึ้น เริ่มมีอาการที่ผิดปกติจากตากระตุก ควรพบจักษุแพทย์เพื่อหาสาเหตุที่ชัดเจนและรับการดูแลอย่างเหมาะสม เพราะบางครั้งอาการเล็ก ๆ เหล่านี้ อาจเป็นสัญญาณเริ่มต้นของปัญหาสุขภาพที่ไม่ควรมองข้าม 

     หากคุณมีอาการตากระตุกเรื้อรังหรือรุนแรง อย่าปล่อยให้อาการเหล่านี้ส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตของคุณ 

📍เข้ารับการปรึกษาจักษุแพทย์ได้ที่ โรงพยาบาลจักษุ อินซ์ 

📆 เปิดบริการทุกวัน 08.00-20.00 น.  

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม หรือทำนัด 

Facebook : InZ eye hospital โรงพยาบาลเฉพาะทางจักษุ อินซ์ 

Line : @inzhospital → inZ Hospital