ต้อกระจก ตัวการบดบังสายตา เกิดได้จากหลายสาเหตุ

ยิ่งอายุเพิ่มมากขึ้น ร่างกายของเรายิ่งเสื่อมลง “ต้อกระจก” ก็เป็นหนึ่งในโรคที่เกิดจากความเสื่อมสภาพของดวงตาของเรา ถึงแม้ว่าลักษณะอาการของโรคต้อกระจกอาจดูน่ากลัว แต่เป็นต้อชนิดที่สามารถรักษาให้หายได้ ไม่น่ากลัวอย่างที่ใครหลายคนคิด

ต้อกระจก คืออะไร ?

ต้อกระจก คือ โรคต้อที่เกิดจากความเสื่อมของเลนส์แก้วตา มีลักษณะขุ่นมัว ทำให้แสงไม่สามารถผ่านเลนส์ตาไปได้ การมองเห็นของผู้ที่เป็นต้อกระจก จึงมีความพร่ามัวคล้ายมีหมอกควันบดบัง

รู้จักชนิดของต้อกระจก

ชนิดของต้อกระจกมีด้วยกันอยู่หลายชนิด โดยแต่ละชนิดมีความแตกต่างกันไป ไม่ว่าจะเป็นตำแหน่งการเกิดหรือลักษณะของต้อกระจก

nuclear cataract

ต้อกระจกชนิด nuclear cataract เลนส์ตาค่อย ๆ เปลี่ยนเป็นสีเหลือง และน้ำตาลอย่างช้า ๆ โดยผู้ป่วยที่เป็นต้อกระจกชนิดนี้ เริ่มแรกอาจมีอาการมองเห็นไม่ชัดในระยะไกล แต่สามารถมองเห็นระยะใกล้ได้ชัดเจน ควรรีบรักษา และไม่ควรปล่อยทิ้งไว้ เพราะจะส่งผลต่อการมองเห็นที่แย่ลง

cortical cataract

cortical cataract หรือต้อกระจกที่มีลักษณะเป็นสีขาวขุ่นที่เลนส์ชั้นนอก หากปล่อยไว้ให้อาการพัฒนาความรุนแรงขึ้นเรื่อย ๆ ลุกลามจนแสงไม่สามารถผ่านเข้าดวงตาได้อย่างเต็มที่ 

anterior subcapsular cataract

anterior subcapsular cataract เป็นชนิดของต้อกระจกที่มักเกิดขึ้นได้หลังจากดวงตาได้รับบาดเจ็บหรืออุบัติเหตุ แต่ในบางรายอาจเกิดจากการใช้ยาหรือในบางรายก็เกิดขึ้นโดยไม่ทราบสาเหตุ

posterior subcapsular cataract

ต้อกระจกชนิด posterior subcapsular อาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น การใช้ยากลุ่มสเตียรอยด์ มีปัญหาสายตาสั้นมาก ๆ เป็นต้น ต้อกระจกชนิดนี้ มักส่งผลกระทบต่อความสามารถในการมองเห็นเวลาอ่านหนังสือหรือขับรถ และอาจทำให้เกิดอาการเห็นแสงกระจายในตอนกลางคืน อีกทั้งต้อกระจกชนิดนี้ พัฒนาได้เร็วกว่าชนิดอื่น ๆ อีกด้วย

อาการต้อกระจกเป็นอย่างไร

1. ระยะเริ่มแรก (Early Cataract) 

ต้อกระจก ระยะแรก ผู้ป่วยอาจสังเกตได้ว่า ตนเองมีความยากลำบากในการมองระยะไกลสลับกับมองในระยะใกล้ มองเห็นไม่ชัดอย่างที่ควรจะเป็น และอาจรู้สึกตาล้าได้ง่าย

2. ระยะก่อนต้อสุก (Immature Cataract)

ต้อกระจกระยะก่อนสุก จะเริ่มมีความขุ่นมัวบริเวณกึ่งกลางเลนส์แก้วตา เป็นระยะที่สามารถใช้แว่นสายตา ช่วยในการมองเห็นให้ชัดขึ้น

3. ระยะต้อสุก (Mature Cataract) 

ระยะต้อสุก หรือต้อกระจกในระยะที่เลนส์แก้วตาจะมีความขุ่นมัวมาก ส่งผลกระทบต่อการมองเห็น สามารถรักษาให้หายด้วยการผ่าต้อกระจก 

4. ระยะต้อสุกเกิน (Hypermature Cataract) 

ระยะต้อสุกเกิน เป็นระยะที่ผู้ป่วยโรคต้อกระจก ภาพที่เห็นไม่ชัดขั้นรุนแรง จะต้องเข้ารับการผ่าตัดให้เร็วที่สุด เพราะหากปล่อยไว้ อาจทำให้เกิดอาการผิดปกติอื่น ๆ แทรกซ้อน เช่น อาการอักเสบ และอาจส่งผลต่อการมองเห็นในระยะยาวแม้ได้รับการรักษาต้อกระจกแล้วก็ตาม

ต้อกระจกเกิดจากอะไร

ต้อกระจกเกิดจากความเสื่อมสภาพของเลนส์ตา มักเกิดกับกลุ่มคนอายุ 50 ปีขึ้นไป อย่างไรก็ตามสาเหตุการเกิดต้อกระจกมีด้วยกันหลากหลายสาเหตุ ได้แก่

• อายุที่เพิ่มขึ้น
• กรรมพันธุ์ 
• การที่ดวงตาเผชิญกับรังสีอัลตราไวโอเลต (UV) เป็นระยะเวลานาน
• การใช้ยาสเตียรอยด์อย่างต่อเนื่อง
• มีประวัติเกิดอุบัติเหตุที่ดวงตา
• มีโรคประจำตัวและโรคทางตา เช่น มีการติดเชื้อที่ตา ต้อกระจกจากเบาหวาน

ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดต้อกระจก

นอกจากสาเหตุการเกิดโรคต้อกระจกข้างต้นแล้ว ยังมีปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ ที่สามารถก่อให้เกิดต้อกระจกได้ อย่างเช่น การมีโรคตาหรือโรคทางกาย ไม่ว่าจะเป็น

• เบาหวานขึ้นตา เนื่องจากระดับน้ำตาลในเลือดสูงเป็นระยะเวลานาน และต่อเนื่อง 
• ม่านตาอักเสบ จากการอักเสบที่เรื้อรัง สามารถทำให้เกิดต้อกระจกเป็นภาวะแทรกซ้อนได้
• มีค่าสายตาสั้นสูงมาก 

การตรวจวินิจฉัยโรคต้อกระจก

การตรวจวินิจฉัยโรคต้อกระจก แพทย์จะทำการตรวจอย่างละเอียด เช่น ขยายรูม่านตา ตรวจวัดการมองเห็น วัดค่าสายตา วัดความดันภายในตา เพื่อที่จะประเมินอาการ ความรุนแรง ชนิดของต้อกระจก รวมถึงตรวจดูว่า ผู้ป่วยมีอาการผิดปกติหรือโรคตาอื่น ๆ แทรกซ้อนด้วยหรือไม่ หลังจากการตรวจ จักษุแพทย์จะสามารถวางแผนแนวทางการรักษาต้อกระจกที่เหมาะสมกับเรามากที่สุด

แนวทางวิธีรักษาต้อกระจก

แนวทางการรักษาโรคต้อกระจกมีทั้งวิธีที่ต้องเข้ารับการผ่าตัดและไม่ต้องเข้ารับการผ่าตัด ขึ้นอยู่กับอาการความรุนแรงและการวินิจฉัยของแพทย์ โดยต้อกระจก อาการเริ่มต้น สามารถสวมแว่นตา เพื่อแก้ปัญหามองเห็นไม่ชัดได้

ส่วนวิธีรักษาแบบผ่าตัดต้อกระจก สามารถทำได้ด้วยวิธีสลายต้อกระจกด้วยเครื่องสลายต้อ แล้วนำเลนส์แก้วตาเทียมเข้าไปแทนที่ แต่ในกรณีที่ต้อกระจกสุกมากจนไม่สามารถสลายได้ด้วยเครื่องสลายต้อจะต้องผ่าตัด โดยการเปิดแผลนำเอาเลนส์ตาที่เสื่อมสภาพออก และเปลี่ยนใส่เลนส์แก้วตาเทียมแทน จากนั้นจึงเย็บปิดแผล ซึ่งวิธีนี้แผลที่เปิดจะมีขนาดกว้างกว่าแผลที่เกิดจากวิธีการสลายต้อ

วิธีการป้องกัน หลีกเลี่ยงโรคต้อกระจก

แม้ว่า วิธีการป้องกันต้อกระจกจะไม่สามารถกำจัดความเสี่ยงที่จะเป็นโรคนี้ให้หมดไปได้แต่สามารถช่วยลดปัจจัยเสี่ยงที่จะเกิดได้ ไม่ว่าจะเป็นการสวมแว่นกันรังสี UVA และ UVB ในตอนที่อยู่กลางแจ้ง งดการสูบบุหรี่ ควบคุมความดันและระดับปริมาณน้ำตาลในเลือด และควบคุมปริมาณแอลกอฮอล์ ทั้งนี้ควรเข้าพบจักษุแพทย์ เพื่อตรวจสุขภาพดวงตาเป็นประจำทุกปี

FAQ : คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับโรคต้อกระจก

อ่านมาจนถึงตรงนี้แล้ว บางคนอาจยังมีข้อสงสัยอื่น ๆ ที่เกี่ยวกับโรคต้อกระจก inZ Hospital มาไขข้อสงสัยไว้ด้านล่างนี้แล้ว

ต้อกระจก หายเองได้ไหม ถ้ารักษาแล้วกลับมาเป็นอีกครั้งได้ไหม

ต้อกระจก หายเองได้ไหม? โรคต้อกระจกเป็นโรคที่เกิดจากความเสื่อมของเลนส์ตา ไม่สามารถหายไปได้เอง แต่สามารถรักษาให้หายได้ด้วยการผ่าต้อกระจกเปลี่ยนเลนส์ตา โดยหลังการผ่าตัดจะไม่กลับมาเป็นอีกในอนาคต

การผ่าตัดต้อกระจกจะทำให้สายตาสั้น ยาว เอียงหายไปได้หรือไม่

การรักษาต้อกระจกด้วยวิธีผ่าตัดร่วมกับการเปลี่ยนเลนส์เทียม โดยเลือกชนิดเลนส์เทียมที่มีค่าสายตาตรงกับปัญหาของเรา จะสามารถแก้ปัญหาสายตาสั้น สายตายาว สายตาเอียงได้ อย่างไรก็ตามหลังการผ่าต้อกระจก ในบางรายอาจยังต้องสวมแว่นในการทำกิจกรรมบางชนิด เช่น อ่านหนังสือหรือในเวลามองบางอย่างในระยะใกล้

ตาเป็นต้อกระจก ทำเลสิกได้หรือไม่

ก่อนอื่นต้องทำความเข้าใจก่อนว่า การทำเลสิกเป็นการแก้ปัญหาสายตาที่กระจกตา แต่ต้อกระจกเป็นโรคที่เกิดจากความขุ่นมัวที่เลนส์ตา แม้ว่าจะแก้ปัญหาการมองเห็นไม่ชัดด้วยการทำเลสิกแล้ว แต่เมื่อต้อกระจกพัฒนาความรุนแรงขึ้นเรื่อย ๆ หรือเลนส์ตาขุ่นมัวมากขึ้นก็จะทำให้การมองเห็นกลับมาไม่ชัดอีกครั้ง

ควรเข้าพบจักษุแพทย์ รับการตรวจตาอย่างละเอียด เพื่อประเมินอาการ และรับการรักษาที่ถูกต้อง และเหมาะสมกับปัจจัยของเรามากที่สุด

เป็นต้อกระจกอันตรายไหม

ต้อกระจก อันตรายไหม? ต้อกระจกไม่ใช่โรคที่อันตราย เพราะถึงแม้ว่า ต้อกระจกจะบดบังการมองเห็นทั้งหมด สามารถแก้ไขได้ด้วยการเข้ารับการผ่าตัด เพื่อเปลี่ยนเลนส์ตาที่ขุ่นมัวเป็นเลนส์แก้วตาเทียม ซึ่งการมองเห็นจะกลับมาชัดเหมือนปกติ

ข้อสรุปเกี่ยวกับต้อกระจก

โรคต้อกระจกเกิดจากความเสื่อมสภาพของเลนส์ตาหรือการที่ตาดำมีลักษณะขุ่นมัว ทำให้การมองเห็นพร่ามัวคล้ายมีหมอกมาบดบัง สามารถแก้ได้ด้วยการผ่าตัดต้อกระจกหรือที่เรียกว่า การผ่าตัดเปลี่ยนเลนส์แก้วตาเทียม เพื่อเรียกคืนการมองเห็นที่ชัด ควรเข้ารับการปรึกษากับจักษุแพทย์ เพื่อเข้ารับการรักษาที่เหมาะสมกับความรุนแรงของอาการและปัจจัยของแต่ละคน รวมถึงควรศึกษาข้อมูลด้านต่าง ๆ เช่น ผ่าต้อกระจก ราคาเท่าไหร่ พักฟื้นนานหรือไม่ เพื่อเป็นการเตรียมความพร้อมก่อนรักษา

เอกสารอ้างอิง 

Cataracts. (2023 September, 28). mayoclinic.
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cataracts/symptoms-causes/syc-20353790

Kierstan Boyd. (2023 October, 16). What Are Cataracts?. AMERICAN ACADEMY OF OPHTHALMOLOGY.
https://www.aao.org/eye-health/diseases/what-are-cataracts